Allrakäraste Astrid

Dat ik recht heb op een stuk chocoladetaart, besluit ik wanneer ik uit de Fnac kom. Ik heb net mijn laatste boekenbon opgekocht aan Nikki van Peter Van Gestel (omdat het een Peter Van Gestel is - een boek met zo'n kaft en zo'n achterflap zou ik vanzeleven niet uit vrije wil kopen) en de rest van de middag ligt glanzend en leeg voor me open.
In de Coffee Lounge valt de zon door het raam op mijn handen. Ik ruik en drink mijn kop thee en neem zuinige hapjes van een gigantisch stuk chocoladetaart, terwijl ik Astrid Lindgren, een herinnering van Rita Verschuur voor de tweede keer lees. Ik wil precies weten hoe zij omgaat met Astrid Lindgren en hoe ze daarover schrijft, en word net als de eerste keer getroffen door haar eerlijkheid.
Dit is niet het verhaal van Astrid, maar dat van Rita. Dit is het verhaal van een vriendschap en van een verlangen. Van tellen hoeveel seconden een omhelzing duurt en van lijdzaam toekijken hoe iemand anders deel mag uitmaken van iets waar jij het raden naar hebt. Eigenlijk is het het verhaal van een soort verliefde liefde, bedenk ik ergens halverwege, en dat ik precies weet waar ze het over heeft. Het is het soort verliefde liefde dat Bart Moeyaert pas omschreef als het gevoel dat 'grenst aan "Sara, wil je met me trouwen."'. Het soort verliefde liefde dat het stukje met Paul Biegel, waarin hij vertelt hoe hij Astrid temidden van de mensenmassa in Bologna tegen het lijf liep, zo warm en mooi maakt:

Paul Biegel vertelt me dat [...] ze hem niet alleen herkende maar zelfs omhelsde, dat hij een zoen van haar kreeg. Hij tekent een rondje midden op zijn rechterwang.
'Die plek heb ik sindsdien niet meer gewassen,' zegt hij.
Even later schaatsen we weer door, hij zijn kant op, ik de mijne. (p. 85)

Astrid Lindgren, een herinnering mag dan wel niet over Astrid en wel over Rita gaan, door de nauwkeurige herinneringen aan en beschrijvingen van hun relatie krijg je een bijzonder beeld van Astrid Lindgen - van 'die Astrid Lindgren', zoals ze zelf de ik noemde die opdraafde in interviews en op radio en tv. Rita Verschuur mag eerlijk en hard en subjectief zijn omdat dit een herinnering is die op geen enkel gebied aanspraak maakt op de objectiviteit en de afstandelijkheid van een biografie. Net daardoor is Astrid Lindgren, een herinnering een bijzondere aanvulling op biografieën die wel volledig zijn en die wel met afstandelijke nauwkeurigheid geschreven worden.
In Zweden verscheen in hetzelfde jaar als deze herinnering van Rita Verschuur een huldeboek ter ere van Astrid Lindgren, Allrakäraste Astrid, Allerliefste Astrid. Hierin vertellen vrienden, schrijvers, uitgevers, illustratoren enzoverder wat Astrid Lindgren voor hen betekend heeft. Rita Verschuur heeft er een stukje in, Marit Törnqvist ook. Allrakäraste Astrid is niet vertaald, maar Astrid Lindgren, een herinnering geeft alvast een indruk van de enorme rol die Astrid Lindgren gespeeld heeft (en nog steeds speelt) in het persoonlijke leven van erg veel mensen.
Ik kijk op van mijn kop thee en mijn stuk taart, daar in de Coffee Lounge, zie een jongen voorbijlopen met een broodzak op zijn hoofd, zie dat ik ondertussen de enige ben die nog binnen zit en dat de eigenaar vrolijk naar me lacht. Ik lach vrolijk terug. Bedenk dat ik net als Paul Biegel en Rita Verschuur en al die anderen mijn eigen kant op schaats met mijn eigen Astrid in mijn hoofd.


Weer thuis koppen Zweedse kranten dat Emils snickerboa uitgebrand is, de schuur waar de tv-Michiel zijn houten poppetjes sneed.
Weer thuis moet ik maar eens werk maken van dat stuk over Småland, Vimmerby en Näs. Mijn eigen kleine herinnering.

Rita Verschuur Astrid Lindgren, een herinnering. Uitgeverij Bert Bakker, 2002.
Susanna Hallsin, Birgitta Westin, Suzanne Öhman-Sundén (red.) Allrakäraste Astrid; en vänbok till Astrid Lindgren. Rabén & Sjögren, 2002.