Marja

Ik roep doorgaans graag dat het niet de inhoud, maar de vorm is die literatuur tot literatuur maakt. Alles is al gezegd, het is de manier waarop die telt. De toon, de stem, de stijl. Het perspectief, de taal, de kleur, de sfeer.
Marja van Lies Bate is niet helemaal zuiver van taal. Sommige zinnen staan stijf van de schrijftaal. De verteller is me te alwetend en bij tijden te uitleggerig. Er wordt gesmeten met voetnoten.
Maar zie me hier zitten.
Ze heeft me aan mijn haren meegetrokken, Lies Bate, recht het Duitsland van de Tweede Wereldoorlog in. Ze vertelt over nazi-Duitsland en over het Vlaamse meisje Marja. Ze nuanceert en nuanceert de nuance, waardoor je alle greep verliest op wat oorlog is, wat het kwade is en wat het goede.
Zie me hier zitten. De laatste zinnen hameren in mijn hoofd, en ik hoop, hoop hoop hoop, dat ze asjeblieft later toch wel zullen trouwen, Marja en Nesten.

Lies Bate Marja. Davidsfonds/Infodok, 2005.